Τενοντοπάθεια: αιτίες, συμπτώματα και χρόνοι ανάρρωσης
Η τενοντοπάθεια είναι μια επώδυνη κατάσταση που επηρεάζει τους τένοντες και τις ινώδεις δομές κάτω από τους μύες και τα οστά. Tα δύο αυτά ανατομικά μέρη συνεργάζονται, διασφαλίζοντας τις κινήσεις του σώματός μας. Η τενοντοπάθεια είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει μια σειρά διαφορετικών τραυματισμών, φλεγμονώδους ή τραυματικής προέλευσης ή και λόγω υπερφόρτωσης.
Οι πιο συχνοί τένοντες που κινδυνεύουν από τενοντοπάθεια είναι ο τένοντας στον ώμο, στον αγκώνα, το χέρι, το γόνατο και ο περίφημος αχίλλειος τένοντας.
Ας ρίξουμε μια ματιά στο το πώς ταξινομούνται οι τενοντοπάθειες, οι πιο κοινές αιτίες τους και οι παράγοντες κινδύνου, τα συμπτώματα ενός τραυματισμού στον τένοντα, καθώς και οι πιο αποτελεσματικές θεραπείες και οι χρόνοι αποκατάστασης.
Τενοντοπάθειες και τενοντίτιδες
Η «τενοντοπάθεια» είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να υποδείξει έναν πόνο σε τένοντα που μπορεί να έχει διάφορες προελεύσεις. Οι πιο συχνές τενοντοπάθειες περιλαμβάνουν:
Ενθεσοπάθεια: πρόκειται για μια επώδυνη κατάσταση της ένθεσης του άκρου του τένοντα που τον συνδέει με ένα οστό.
Τενοντοελυτρίτιδα: φλεγμονή του αρθρικού ελύτρου, της ανατομικής δομής που καλύπτει τον πραγματικό τένοντα και έχει προστατευτική λειτουργία. Επιπλέον, το έλυτρο είναι σε θέση να παράγει αρθρικό υγρό για την ομαλή λειτουργία της λίπανσης των τενόντων. Ένα πολύ κοινό παράδειγμα είναι η στενωτική τενοντοελυτρίτιδα, ο λεγόμενος εκτινασσόμενος δάκτυλος ή «δάκτυλος δίκην σκανδάλης».
Τενοντίτιδα: είναι μια οξεία φλεγμονώδης διαδικασία ενός τένοντα και μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό, για παράδειγμα μετά από παραμόρφωση ή μπορεί να είναι χρόνια, λόγω προβλημάτων στάσης ή υπερβολικής και παρατεταμένης υπερφόρτωσης των τενόντων.
Ανατομική περιγραφή: τι είναι ένας τένοντας
Ο τένοντας είναι μια ζώνη συνδετικού ιστού, γυαλιστερού λευκού χρώματος, που βρίσκεται μεταξύ των οστών και των μυών. Οι τένοντες αποτελούνται κυρίως από κολλαγόνο και ελαστίνη, που εξασφαλίζουν υψηλή αντοχή και ελαστικές ιδιότητες. Η ειδική ινοελαστική σύνθεση δίνει στους τένοντες την απαραίτητη αντοχή για να μεταδώσουν τεράστιες μηχανικές δυνάμεις στις ανατομικές δομές με τις οποίες συνδέονται.
Κάθε μυς έχει δύο τένοντες: έναν εγγύς και έναν περιφερικό. Το σημείο στο οποίο ο τένοντας συνδέεται με τον μυ είναι επίσης γνωστό ως μυοτενόντιος σύνδεσμος, ενώ το
σημείο στο οποίο συνδέεται με το οστό από την άλλη ονομάζεται οστεοτενοντώδης συμβολή. Η λειτουργία του τένοντα είναι να μεταδίδει τις δυνάμεις που δημιουργούνται από τον μυ στο οστό για να δημιουργήσει κίνηση.
Οι τένοντες έχουν διαφορετικά σχήματα και μεγέθη, ανάλογα με τον τύπο του μυός με τον οποίο συνδέονται. Για παράδειγμα, οι μύες που παράγουν πολλή δύναμη και ενέργεια, όπως ο μηριαίος δικέφαλος, έχουν γενικά μικρότερους και φαρδύτερους τένοντες από εκείνους με που πραγματοποιούν λεπτές κινήσεις, οι οποίοι τείνουν να είναι μακριοί και λεπτοί, όπως αυτοί που βρίσκονται στο χέρι.
Αιτίες τενοντοπάθειας και παράγοντες κινδύνου
Γενικά, η τενοντοπάθεια προκαλείται από υπερφόρτωση ή τραυματισμό. Σε άλλες περιπτώσεις, ο πόνος στον τένοντα μπορεί να προέρχεται από ορισμένες συστηματικές ασθένειες που μπορούν να αλλάξουν τον ιστό του τένοντα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
Η τενοντοπάθεια που προκαλείται από τραυματισμό είναι ένα αιφνίδιο πρόβλημα, το οποίο μπορεί να προκληθεί από πτώση, απότομη φόρτιση ή υπερδιάταση κατά τη διάρκεια του αθλητισμού. Η τενοντοπάθεια που προκαλείται από υπερφόρτωση, από την άλλη, μπορεί να οφείλεται σε υπερβολικά έντονη δραστηριότητα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ή σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι κύριοι παράγοντες κινδύνου της τενοντοπάθειας είναι η αθλητική ή εργασιακή δραστηριότητα, η παρουσία συστηματικών ασθενειών, η παχυσαρκία ή ακόμα και μια ορισμένη γενετική προδιάθεση.
Συμπτώματα
Το πιο κοινό σύμπτωμα της τενοντοπάθειας είναι ο οξύς πόνος κατά την κίνηση. Με την οξεία τενοντίτιδα, μπορεί να εμφανιστούν και άλλα φλεγμονώδη συμπτώματα: ο πόνος μπορεί επομένως να σχετίζεται με αίσθημα καύσου, θερμότητα και πρήξιμο. Συμπτώματα που εμφανίζονται ταυτοχρόνως είναι συνήθως η μυϊκή αδυναμία και το
περιορισμένο εύρος κίνησης στην προσβεβλημένη άρθρωση.
Οι ανατομικές περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο από τενοντοπάθεια
Οι τενοντοπάθειες μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιονδήποτε τένοντα (υπολογίζεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 267 στο ανθρώπινο σώμα), αλλά οι ανατομικές περιοχές που συνήθως κινδυνεύουν περισσότερο από είναι:
Ο ώμος, ιδιαίτερα ο υπερακάνθιος και η μακριά κεφαλή των τενόντων του δικεφάλου του βραχιονίου.
Ο αγκώνας, ιδιαίτερα η επικονδυλίτιδα («αγκώνας του τένις») ή η έσω επικονδυλίτιδα («αγκώνας του γκολφ»).
Το γόνατο, που επηρεάζεται ιδιαίτερα από τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα και του τένοντα του τετρακέφαλου.
Το πόδι και ο αστράγαλος, ιδιαίτερα ο αχίλλειος τένοντας ή η πελματιαία περιτονία.
Η βουβωνική χώρα, στην περιοχή της ηβικής σύμφησης που προκαλείται από τραυματισμένους τένοντες στους προσαγωγούς ή στους κοιλιακούς μύες.
Το ισχίο, όπου μπορεί να εμφανιστεί τενοντοπάθεια των γλουτιαίων μυών.
Το χέρι, το οποίο μπορεί να υποφέρει από διάφορα σύνδρομα, συμπεριλαμβανομένης της τενοντοελυτρίτιδας του De Quervain ή εκτινασσόμενου δακτύλου.
Διάγνωση και Θεραπεία
Η τενοντοπάθεια διαγιγνώσκεται από τον Ορθοπεδικό, τον Φυσίατρο ή τον Ειδικό Αθλιατρικής, βάσει κλινικής εξέτασης και, εάν είναι απαραίτητο, με απεικονιστικές εξετάσεις, όπως είναι η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία εξαρτάται από την εξέλιξη της νόσου:
Οξεία τενοντοπάθεια: η συνιστώμενη θεραπεία σε αυτή την περίπτωση περιλαμβάνει πλήρη ανάπαυση από τη σωματική δραστηριότητα, χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων σε συνδυασμό με ειδική φυσιοθεραπεία που ασκείται για την αποκατάσταση της δύναμης στους προσβεβλημένους μύες και τένοντες, πριν επικεντρωθούν στην αποκατάσταση της αθλητικής δραστηριότητας για τους αθλητές.
Χρόνια τενοντοπάθεια: στην περίπτωση αυτή, η θεραπεία επικεντρώνεται κυρίως στη σταδιακή αποκατάσταση της κινητικότητας μέσω ασκήσεων, ιδιαίτερα των λεγόμενων εκκεντρικών ασκήσεων, οι οποίες σύμφωνα με πολλά επιστημονικά στοιχεία έχουν αποδειχθεί ότι είναι οι πιο αποτελεσματικές στη βελτίωση της δύναμης του τένοντα και της λειτουργίας ανάκτησης.
Χρόνοι αποθεραπείας
Οι χρόνοι αποκατάστασης μιας τενοντοπάθειας ποικίλλουν μεταξύ τους και είναι περίπου δύο εβδομάδες για μια οξεία τενοντίτιδα έως και 3-6 μήνες για μια χρόνια τενοντοπάθεια.
Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, οι ασκήσεις είναι πάντα χρήσιμες για την επίτευξη πλήρους αποκατάστασης, αλλά αυτές θα πρέπει να καθορίζονται από τον φυσικοθεραπευτή με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε ασθενή, το βαθμό σοβαρότητας και το στάδιο του τραυματισμού.
